Sütlaç, ismi köken olarak "sütlü aş" sözcüğünden gelen klasik bir Trakya ve Rumeli mutfağının tatlı çeşitlerindendir. Hazırlanışının kolaylığı ve malzemelerinin azlığı nedeniyle Türk mutfağında yaygın olarak yapılan ve tercih edilen sütlü tatlılar arasında yer almaktadır. Ana malzemeleri pirinç, süt ve şeker olan sütlaç, kıvam olarak kişisel zevklere göre değişse de genel olarak en beğenilen kıvam, pirinç tanelerinin çok sert olmayacak şekilde tane tane ağıza gelecek şekildedir. Sütlaç sadece Türk mutfağının değil, bazı İskandinav ve Kuzey Avrupa ülkelerinde de, içine badem veya tarçın ilave edilmek suretiyle değişik aroma ve malzemelerle farklı tatlarda servis edilmektedir. Sütlaç, gerek vanilya, tarçın veya damla sakızı gibi ilave edilen aromalarla gerekse fırında sütlaç gibi pişirme çeşitlerine göre birçok türü bulunmaktadır. Bu makalede, vanilyalı sütlaç tarifini detaylandıracağız.

Öncelikle sütlaç yapacağımız pirinçleri iyice yıkıyoruz ve tencereye alıyoruz. Üzerine bir litre kadar soğuk su ilave ediyoruz ve ocakta yüksek ateşte pirinçler suyunu çekene kadar pişiriyoruz. Pirinçler suyunu çekip piştikten sonra üzerine bir litre sütü ilave ediyoruz ve kaynayana kadar pişirmeye devam ediyoruz. Diğer taraftan, pirinç ununu ve vanilyayı derince bir kaba koyup üzerine bir bardak kadar soğuk su ilave ederek karıştırıyoruz. Tencereden kaynamakta olan sütten bir kepçe alıp pirinç ve vanilya karışımına ilave ediyoruz ve ılıman hale getirip tekrar kaynamakta olan süt tenceresine ilave ediyoruz. Bu şekilde 10 dakika daha kaynatıp pişiriyoruz. En son olarak 2 su bardağı toz şekeri ilave edip 2 taşım kadar karıştırıyoruz. İki taşım kadar daha piştikten sonra ocağın altını kapatıp kaselere paylaştırıyoruz. Sütlaç oda sıcaklığına ulaştığında buzdolabına alıp soğuk olarak servis ediyoruz. İsteyenler kaselerin üzerini tarçınla da süsleyebilirler.

İyi bir sütlaç yapmanın püf noktalarından biri sütün soğuk olmasıdır. Diğer önemli bir püf noktası ise süt ilave edildikten sonra sürekli olarak karıştırılmasıdır. Karıştırılmadığı takdirde sütlaç dibe tutar, yanık kokusu ile tadı bozulur ve topaklanmalar oluşur. Ayrıca, pirinçlerin tam olarak yumuşaması ve sütlaç kıvamının tutturulması için pişirme süresine dikkat edilmelidir. Servis yapmadan önce sütlacın yeterince soğuması da lezzetine olumlu etki eder.

Sütlaç, özellikle yaz aylarında soğuk olarak tüketildiğinde ferahlatıcı bir tatlıdır. Aynı zamanda besleyici değeri yüksek bir tatlıdır, çünkü süt ve pirinç iyi birer enerji kaynağıdır. Vanilyalı sütlaç, çocuklar için de sağlıklı bir tatlı alternatifi olabilir. Sütlaç yapımında kullanılacak pirincin türü de önemlidir; baldo pirinç veya kısa taneli pirinçler sütlaç için daha uygundur. Son olarak, sütlaç yaparken organik süt kullanmak daha doğal ve lezzetli bir sonuç elde etmenizi sağlar.